ରାହୁଲ୍, ନାମ ତୋ ସୁନା ହି ହୋଗା, ଏଇ ସଂଳାପଟି ସହ ଆମ ଭିତରୁ ପ୍ରାୟ ଅଧିକାଂଶ ପରିଚିତ। କିଙ୍ଗ୍ ଖାନ୍ ଶାହରୁଖ୍ଙ୍କ ସ୍କ୍ରିନ୍ ନାମ ରାହୁଲ୍, ତାଙ୍କ ଅଭିନୀତ ଯେଉଁ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ନାମ ରାହୁଲ୍ ରହିଛି, ସେଗୁଡ଼ିକ ହିଟ୍ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ। ଆଜିର ‘ଇନସ୍ପାଇରିଙ୍ଗ୍ ଓଡ଼ିଶା’ର ଏହି ପୃଷ୍ଠାର ରାହୁଲ୍ ମଧ୍ୟ ଜଣେ ରିୟଲ୍ ଲାଇଫ୍ ହିରୋଠାରୁ କୌଣସି ଗୁଣରେ କମ୍ ନୁହନ୍ତି। ଜଣେ ରାହୁଲ୍ ପ୍ରଶଂସକଙ୍କ ପ୍ରଶଂସା ସାଉଁଟୁଛି ତ’ ଅନ୍ୟ ଜଣେ ରାହୁଲ୍ ପ୍ରକୃତି ମା’କୁ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ଲଢ଼ୁଛି।
ରାହୁଲ୍ ମହାରଣା, ୨୨ ବର୍ଷର ଯୁବକଟେ। ଭୁବନେଶ୍ବରର ଏକ ଘରୋଇ ସଂସ୍ଥାରେ ସୁରକ୍ଷାକର୍ମୀ ଭାବେ କାମ କରୁଥିବା ରାହୁଲ୍ ପ୍ରତି ସପ୍ତାହର ଶନିବାର ରାତିକୁ ଭାରି ଆତୁରରେ ଅପେକ୍ଷା କରିଥାଏ। କାରଣ ତା’ ଆରଦିନ ସକାଳୁ ସେ ନିଜ ଲକ୍ଷ୍ୟପଥକୁ ବାହାରିବ। ପ୍ରତ୍ୟେକ ରବିବାର ଭୋରବେଳା ଉଠି ପଡ଼ି ରାହୁଲ ତା’ ହ୍ୟାଣ୍ଡ ଗ୍ଲୋଭସ୍, ଗାରବେଜ୍ ବ୍ୟାଗ୍ ଧରି ପୁରୀ ଅସ୍ତରଙ୍ଗ ଜିଲାର ଦେବୀ ମୁହାଣକୁ ବାହାରିଯାଏ। ସେଠି ପହଞ୍ଚିବା ପରେ କାମରେ ଲାଗିପଡ଼େ ରାହୁଲ୍, ଦିନ ଥାଉଥାଉ ଯେମିତି ସବୁ କାମ ସରିବ ଏଇ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥାଏ। କାମ ହେଉଛି କୂଳ ପାଖରେ ଗଦା ହେଇଥିବା ଅଳିଆ ଆବର୍ଜନା, କପଡ଼ା, ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ଆଦି ଗୋଟାଇବା। ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ଆମ ପରିବେଶକୁ ବିଷାକ୍ତ କରିଦେଉଛି, ଏ କଥାକୁ ରାହୁଲ୍ ଭଲଭାବେ ବୁଝିସାରିଛି। ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ କବଳରୁ ପୃଥିବୀକୁ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ସେ ତା’ ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଛି। ଏହି ବର୍ଷ ଜାନୁୟାରୀ ୮ରୁ ରାହୁଲ୍ଙ୍କ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ବିପ୍ଳବ ସଂଗ୍ରାମର ମୂଳଦୁଆ ପଡ଼ିଛି।
ବାଲିପାଟଣା ବ୍ଲକର ଅମ୍ବାଡିଆ ଗାଁ ବାସିନ୍ଦା ରାହୁଲ୍, ପିଲାଟିବେଳୁ ସମାଜର ଉନ୍ନତିମୂଳକ କାମ କରିବାକୁ ତାଙ୍କର ଆଗ୍ରହ। ବାପା କିଶୋର ମହାରଣା ତାଙ୍କୁ ଭାରି ଉତ୍ସାହିତ କରୁଥିଲେ। ୨୦୧୮ରେ ନିମାପଡ଼ା କଲେଜରେ ପାଠପଢ଼ୁଥିବା ସମୟରେ ସମୁଦ୍ର କୂଳ ସଫେଇ ଅଭିଯାନରେ ସେ ଭାଗ ନେଲେ। ଏହି କାମରେ ସେ ନୂଆ ଦିଗ ପାଇଲେ। ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ର କୁପ୍ରଭାବ, ପରିବେଶ ପାଇଁ ସମୁଦ୍ର କୂଳ, ମୁହାଣ ଆବର୍ଜନାମୁକ୍ତ ରହିବା ଜରୁରୀ ଏସବୁ ବିଷୟରେ ରାହୁଲ୍ ଜାଣିଲେ। ସବୁଜ ବିପ୍ଳବର ଯୋଦ୍ଧା ହେବା ପାଇଁ ଆଗ୍ରହ ତ’ ସେଇ ସମୟରେ ଜନ୍ମ ହେଲା, କିନ୍ତୁ ଛାତ୍ର ସମୟରେ ପାଠପଢ଼ାରୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ବିଚ୍ୟୁତ ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରିଲେନି।
ପ୍ରଥମେ ଗାଁରେ ତାଙ୍କ ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ ହେଲା। ସାଙ୍ଗସାଥିଙ୍କୁ ନେଇ ଗାଁରୁ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ଗୋଟାଇଲେ, ପାଖଆଖର ଦୋକାନୀ ଭାଇଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କଲେ, ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ପଲିଥିନ୍ ବ୍ୟବହାର ନ କରିବାକୁ।ଆରମ୍ଭରେ ସାଙ୍ଗସାଥିମାନେ ଆଗ୍ରହରେ ଏସବୁ କଲେ, କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ପରିବାର ଲୋକ ସହଯୋଗ ନ କରିବାକୁ ଧୀରେଧୀରେ ସମସ୍ତେ ରାହୁଲ୍ଙ୍କ ପାଖରୁ ଦୂରେଇଲେ। ରାହୁଲ୍ କିନ୍ତୁ ଥିଲେ ଆମ ରିୟଲ୍ କିଙ୍ଗ୍, ନିଜେ ଏକାଏକା ଅଭିଯାନ ଚଳାଇଲେ। ଏହା ପରେ ସମୁଦ୍ର ମୁହାଣ ପରିଷ୍କାରରେ ସେ ସାମିଲ ହେଲେ। ଏ ଭିତରେ ୬୦ରୁ ଅଧିକ ସମୁଦ୍ର ମୁହାଣ ପରିଷ୍କାର ଯୋଜନାରେ ରାହୁଲ୍ ଭାଗ ନେଇଛନ୍ତି।
ଶୀତଦିନିଆ ପିକ୍ନିକ୍ରେ ସାଙ୍ଗମାନଙ୍କ ସହ ଏଇ ଅସ୍ତରଙ୍ଗ ଅଞ୍ଚଳକୁ ସେ ବୁଲାବୁଲି କରିବାକୁ ଆସିଥିଲେ। ବୁଦା ଗହଳରେ ବୁଲିବାବେଳେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ଆବର୍ଜନା ଦେଖିଲେ। ଲୋକମାନେ ମଧ୍ୟ ଏ ବାବଦରେ ଆଦୌ ସତର୍କ ନଥିବାର ରାହୁଲ୍ ଅନୁଭବ କଲେ। ଆଉ କେହି ପ୍ରକୃତି ବିଷୟରେ ଭାବୁ ନ ଭାବୁ, ସେ ନିଜେ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ର ବିଷ ପ୍ରଭାବକୁ ରୋକିବାକୁ ସ୍ଥିର କରିଲେ। ମୁହାଣରୁ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ଗୋଟାଇ ଗାରବେଜ୍ ରଖିବା ପରେ କୋଣାର୍କ ପାଖରେ ଥିବା ପ୍ରୋସେସିଙ୍ଗ ୟୁନିଟ୍କୁ ପଠାଇବାକୁ ଯୋଜନା କରିଛନ୍ତି।
ସବୁଜ ବିପ୍ଳବୀ ଯୋଦ୍ଧା ରାହୁଲ୍ଙ୍କ କାମ ଦୃଷ୍ଟିକୁ ଆସିଲା, ଯେତେବେଳେ ସେ ଏଇ ସଫେଇ ଅଭିଯାନ ପାଇଁ ଚାକିରିରୁ ୨ ମାସ ଛୁଟି ନେଲେ। ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ଏବଂ କଇଁଛ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ କାମ କରୁଥିବା ସୌମ୍ୟରଞ୍ଜନ ବିଶ୍ବାଳଙ୍କ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ରାହୁଲ୍ ଆସିଲେ। ତାଙ୍କ ପାଖରୁ ରାହୁଲ୍ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଲେ, ଏଇ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ଆବର୍ଜନା ସାମୁଦ୍ରିକ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ପାଇଁ କେତେ କ୍ଷତିକାରକ। ମୁହାଣ ପରିଷ୍କାର କରିବା ସମୟରେ କଇଁଛମାନେ ଏହି ବିଷାକ୍ତ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ କାରଣରୁ ପ୍ରାଣ ହରାଉଥିବାର ରାହୁଲ୍ ଦେଖିଲେ। କଇଁଛଙ୍କ ଯତ୍ନ ନେବାକୁ ରାହୁଲ୍ ୨ ମାସ ମୁହାଣ ପାଖେ ଜଗି ରହିଲେ। ୨୦୨୧ରେ ନିଜର ଏହି ନିରନ୍ତର ଚେଷ୍ଟାରେ ସଫଳ ହୋଇ ସେ ହ୍ୟାଚେରୀକୁ କଇଁଛ ଅଣ୍ଡା ସୁରକ୍ଷିତ ଭାବେ ସ୍ଥାନାନ୍ତର କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ସଫଳ ହୋଇଥିଲେ।
୨୦୨୨ ଜାନୁୟାରୀରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା ଦେବୀ ମୁହାଣ ସଫେଇ ଅଭିଯାନକୁ ମାତ୍ର ୯ ସପ୍ତାହ ହୋଇଛି। ୱାନ୍ ମ୍ୟାନ୍ ଆର୍ମି ଭାବେ କାମ କରି ଏ ଭିତରେ ସେ ମୁହାଣ ପାଖରୁ ୧୧୦୦ କିଲୋ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ସଫା କରିଛନ୍ତି। ରାହୁଲ୍ ବୟସର ପିଲାଟେ, ଉଚ୍ଚାକାଂକ୍ଷା କରି ଅଧିକ ରୋଜଗାର କରିବାର ଯୋଜନାରେ ଲାଗୁଛନ୍ତି। ହେଲେ, ଆମ ଓଡ଼ିଶାର ରିୟଲ୍ ଲାଇଫ୍ର କିଙ୍ଗ୍ ରାହୁଲ୍ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ସୁସ୍ଥ ପରିବେଶ ଭେଟିଦେବା ପାଇଁ ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ୍ ସଫା କରିବାରେ ଲାଗିଛି।